Teken: wat zijn het en wat te doen na een tekenbeet?
Het voorjaar is weer gekomen: de teek komt tevoorschijn. Vanaf maart tot en met oktober is de kans op een tekenbeet het hoogst. Zo’n 1,2 miljoen mensen in Nederland worden per jaar gebeten door een teek. Teken kunnen gevaarlijk zijn voor het lichaam. In deze blog lees je wat een teek is, wat de symptomen na een tekenbeet kunnen zijn en wat je kunt doen na een tekenbeet.
Wat is een teek?
Een teek is een kleine spinachtige parasiet die vanaf 8°C actief wordt. Een teek voedt zich met bloed. Dit haalt de teek uit mensen en dieren. Zodra de teek zich op de huid bevindt, klemt die zich met kleine weerhaken vast en doorboort de huid met een hypostoom (zaagachtig orgaan). Op dat moment zitten ze muurvast en vallen ze vaak pas op wanneer ze zich gevuld hebben met bloed. De levenscyclus van een teek kan maximaal drie jaar duren en bestaat uit drie stadia:
Larve (herkenbaar aan 6 poten)
Nimf (herkenbaar aan 8 poten)
Volwassen teek
De voeding van teken bestaat dus uit bloed. Door deze voeding kunnen zij ook terecht komen in een volgend stadium. Voordat de teek in het volgende stadium komt, vervelt die. De voeding is afkomstig van een zogenoemde gastheer. Teken paren op hun gastheer. Mannetjesteken vertrekken na het paren, maar vrouwtjesteken bijten zich vast aan de gastheer en voeden zich met bloed. Vervolgens leggen zij honderden tot wel duizenden eieren, waarna zij zelf sterven.
Waar loop je risico op een tekenbeet?
Het is over het algemeen bekend dat teken veel voorkomen in bossen, duinen of in heide. Echter, teken zijn ook te vinden in eigen tuin en stadstuinen. Ze zitten laag bij de grond, in bijvoorbeeld gras, mos, struiken en varens. Een tekenbeet kan voor vervelende (blijvende) klachten zorgen. Hier volgen een paar tips om het teken moeilijk te maken om je te bijten:
Op paden lopen en niet in de buurt van hoog gras en struikgewas
Kleding dragen die licht is en lange mouwen heeft
Broekspijpen in sokken
Tekenwerende sokken
Insectenwerend middel opsmeren
Het lichaam goed controleren na een dag in de natuur
Wat te doen na een tekenbeet?
Nadat je gebeten bent door een teek, is het van belang deze zo snel mogelijk te verwijderen, in ieder geval binnen 8 uur. Het is daarom verstandig om je lichaam na te kijken op teken, wanneer je terugkomt uit een tekengebied. Teken bevinden zich graag op vaste en warme plekken op het lichaam. Controleer de volgende gebieden extra goed:
Oksels
Haarlijn
Knieholtes
Bilnaad
Lies
Als je een teek gevonden hebt, kun je het beste een tekenpincet gebruiken om deze zo snel mogelijk te verwijderen. Het pincet moet zo dicht mogelijk op de huid zitten. Vervolgens draai je rustig het pincet 360 graden, totdat de teek loslaat. Als dit is gelukt, is het goed om het gebied rondom de tekenbeet te desinfecteren met desinfectie, die geschikt is voor de huid of met jodium. Ook is het verstandig om de plek en eventuele klachten van de tekenbeet nog drie maanden in de gaten te houden, want een ziekte kan ook nog later optreden.
Wat niet te doen na een tekenbeet?
Het verkeerd verwijderen van een teek kan nare gevolgen hebben. De maaginhoud van de teek kan namelijk in jouw bloed komen, inclusief schadelijke bacteriën en virussen. Om dit te voorkomen, moet je de volgende dingen niet doen bij het verwijderen van een teek:
Alcohol gebruiken (tenzij er minstens 70% alcohol in zit)
Zeep gebruiken
Teek verhitten
Ziekte van Lyme en FSME-virus
Wanneer je bent gebeten door een teek, is er niet meteen reden tot paniek, maar het is wel goed om alert te zijn. Sommige teken zijn besmet en sommige teken niet. Een teek wordt besmet als die bloed zuigt bij kleine (knaag)dieren of vogels die een bacterie of een virus bij zich dragen. Een teek kan vervolgens bij een beet een mens besmetten. De teken kunnen twee belangrijke ziektes meedragen: de ziekte van Lyme en het FSME-virus.
Ziekte van Lyme
De ziekte van Lyme is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de Borrelia burgdorferi bacterie. Deze ziekte kan door een tekenbeet overgedragen worden op de mens en kan ernstige langetermijngevolgen hebben. Per jaar krijgen 27.000 mensen in Nederland de ziekte van Lyme. Bij het hebben van de volgende symptomen raden wij je aan om naar je huisarts te gaan:
Rode kring of verkleuring van de huid om de tekenbeet
Griepklachten, zoals hoofdpijn, koorts, spierpijn en vermoeidheid
Zenuwklachten
Gewrichtspijn
Hartklachten
Last van ogen
Psychiatrische klachten
De ziekte van Lyme kent een proces dat onder te verdelen is in 3 stadia:
Lokale huidinfectie
Vroege gedissemineerde infectie (waarbij de bacterie zich door het lichaam verspreidt)
Chronische Lyme-Borreliose
FSME-virus
FSME staat voor Fruh Sommer Meningo Encephalitis en is een virus dat onder andere hersen(vlies)ontsteking kan veroorzaken. Dit virus wordt verspreid door teken uit Duitsland, Oostenrijk, Scandinavië, de Balkan, Rusland en andere Centraal en Oost-Europese landen. Dit zijn de bijbehorende klachten:
Koorts
Misselijkheid
Hoofdpijn
Als je een beet krijgt van een besmette teek, en de ziekte eenmaal opgetreden is, is behandeling niet mogelijk. Het is wel mogelijk om je te laten vaccineren tegen het FSME-virus. Dit bestaat uit 3 vaccinaties die 3 jaar bescherming geven.
Heb je nog vragen naar aanleiding van onze blog? Neem dan contact op met onze klantenservice via 085 890 1512 of stuur een mail naar klantenservice@medichainmedisch.nl